Tendinopatie, czyli zapalenie ścięgien, to schorzenie, które dotyka zarówno sportowców, jak i osoby prowadzące siedzący tryb życia. W artykule omówimy przyczyny, objawy oraz metody leczenia tego powszechnego problemu ortopedycznego.

Przyczyny i objawy tendinopatii

Tendinopatie są wynikiem przeciążenia ścięgien, które prowadzi do mikrourazów i stanów zapalnych. Najczęściej dotykają one ścięgien Achillesa, ścięgien rotatorów w barku, ścięgien nadgarstka oraz ścięgien kolanowych. Przyczyny tendinopatii mogą być różnorodne, a do najczęstszych należą:

• Przeciążenie mechaniczne: Powtarzające się ruchy, takie jak bieganie, skakanie czy podnoszenie ciężarów, mogą prowadzić do przeciążenia ścięgien.
• Brak odpowiedniego rozgrzewki: Niewłaściwe przygotowanie mięśni i ścięgien do wysiłku fizycznego zwiększa ryzyko urazów.
• Nieprawidłowa technika: Błędy w technice wykonywania ćwiczeń mogą prowadzić do nadmiernego obciążenia ścięgien.
• Wiek: Z wiekiem ścięgna tracą elastyczność, co zwiększa ryzyko ich uszkodzenia.
• Choroby współistniejące: Cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów oraz inne choroby mogą predysponować do tendinopatii.

Objawy tendinopatii mogą być różnorodne i zależą od lokalizacji oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Do najczęstszych objawów należą:

• Ból: Ból w okolicy ścięgna, który nasila się podczas ruchu lub obciążenia.
• Obrzęk: Obrzęk w okolicy ścięgna, który może być widoczny i wyczuwalny.
• Ograniczenie ruchomości: Trudności w wykonywaniu pełnych ruchów w stawie, w którym znajduje się uszkodzone ścięgno.
• Sztywność: Sztywność ścięgna, szczególnie po okresie bezruchu, np. rano po przebudzeniu.
• Osłabienie mięśni: Osłabienie mięśni w okolicy uszkodzonego ścięgna, co może prowadzić do trudności w wykonywaniu codziennych czynności.

Metody leczenia tendinopatii

Leczenie tendinopatii zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Wyróżniamy zarówno metody zachowawcze, jak i interwencyjne. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane metody leczenia tendinopatii.

Metody zachowawcze

Metody zachowawcze są pierwszym krokiem w leczeniu tendinopatii i obejmują:

• Odpoczynek: Unikanie czynności, które powodują ból i przeciążenie ścięgna. W niektórych przypadkach konieczne może być całkowite zaprzestanie aktywności fizycznej na pewien czas.
• Fizjoterapia: Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie oraz ścięgna, które pomagają w przywróceniu pełnej funkcji stawu. Fizjoterapeuta może również zastosować techniki manualne, takie jak masaż czy mobilizacje stawów.
• Farmakoterapia: Stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen czy naproksen, które pomagają w łagodzeniu bólu i stanu zapalnego.
• Ultradźwięki i laseroterapia: Zabiegi fizykoterapeutyczne, które pomagają w redukcji stanu zapalnego i przyspieszają proces gojenia.
• Iniekcje kortykosteroidów: Wstrzykiwanie kortykosteroidów bezpośrednio do okolicy ścięgna, co pomaga w redukcji stanu zapalnego i bólu. Należy jednak pamiętać, że długotrwałe stosowanie kortykosteroidów może prowadzić do osłabienia ścięgna.

Metody interwencyjne

W przypadku, gdy metody zachowawcze nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, konieczne może być zastosowanie metod interwencyjnych. Do najczęściej stosowanych metod należą:

• Iniekcje osocza bogatopłytkowego (PRP): Wstrzykiwanie osocza bogatopłytkowego, które zawiera czynniki wzrostu, wspomaga proces gojenia ścięgna. PRP jest uzyskiwane z krwi pacjenta, co minimalizuje ryzyko reakcji alergicznych.
• Fala uderzeniowa: Terapia falą uderzeniową polega na stosowaniu fal akustycznych, które stymulują procesy naprawcze w ścięgnach. Zabieg ten jest szczególnie skuteczny w przypadku tendinopatii przewlekłych.
• Artroskopia: W przypadku ciężkich uszkodzeń ścięgien, konieczne może być przeprowadzenie artroskopii, czyli małoinwazyjnej operacji, która pozwala na dokładne zbadanie i naprawę uszkodzonego ścięgna.
• Operacja otwarta: W skrajnych przypadkach, gdy inne metody leczenia zawodzą, konieczne może być przeprowadzenie operacji otwartej, która polega na naprawie lub rekonstrukcji uszkodzonego ścięgna.

Rehabilitacja i profilaktyka

Rehabilitacja po leczeniu tendinopatii jest kluczowa dla pełnego powrotu do zdrowia i zapobiegania nawrotom schorzenia. Obejmuje ona:

• Ćwiczenia rozciągające: Regularne wykonywanie ćwiczeń rozciągających, które pomagają w utrzymaniu elastyczności ścięgien i mięśni.
• Ćwiczenia wzmacniające: Ćwiczenia wzmacniające mięśnie, które wspierają ścięgna i stawy, pomagają w zapobieganiu przeciążeniom.
• Technika wykonywania ćwiczeń: Nauka prawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń, aby uniknąć nadmiernego obciążenia ścięgien.
• Odpowiednie obuwie: Noszenie odpowiedniego obuwia, które zapewnia właściwe wsparcie dla stóp i stawów.
• Stopniowe zwiększanie obciążenia: Stopniowe zwiększanie intensywności i czasu trwania aktywności fizycznej, aby uniknąć nagłego przeciążenia ścięgien.

Profilaktyka tendinopatii obejmuje również dbanie o ogólną kondycję fizyczną, zdrową dietę oraz unikanie nadmiernego stresu. Regularne wizyty u fizjoterapeuty mogą pomóc w monitorowaniu stanu ścięgien i wczesnym wykrywaniu ewentualnych problemów.

Podsumowanie

Tendinopatie są powszechnym problemem ortopedycznym, który może dotknąć każdego, niezależnie od wieku i poziomu aktywności fizycznej. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla pełnego powrotu do zdrowia. Metody zachowawcze, takie jak odpoczynek, fizjoterapia i farmakoterapia, są skuteczne w większości przypadków. W przypadku cięższych uszkodzeń konieczne może być zastosowanie metod interwencyjnych, takich jak iniekcje PRP, terapia falą uderzeniową czy operacja. Rehabilitacja i profilaktyka są nieodłącznymi elementami procesu leczenia, które pomagają w zapobieganiu nawrotom schorzenia i utrzymaniu zdrowia ścięgien.