Płaskostopie jest jednym z najczęściej występujących problemów ortopedycznych, dotykającym zarówno dzieci, jak i dorosłych. Charakteryzuje się spłaszczeniem łuku stopy, co może prowadzić do bólu, zmęczenia oraz problemów z chodzeniem. W zależności od przyczyny i charakterystyki, płaskostopie dzieli się na różne rodzaje, a jego diagnoza i metody korekcji są kluczowe dla zapewnienia komfortu życia pacjentom. W tym artykule przyjrzymy się bliżej rodzajom płaskostopia, sposobom jego diagnozowania oraz najskuteczniejszym metodom korekcji.

Rodzaje płaskostopia

Płaskostopie można podzielić na kilka głównych rodzajów, w zależności od przyczyn jego powstania oraz charakterystycznych cech. Najczęściej wyróżnia się:

• Płaskostopie podłużne – jest to najczęściej występujący rodzaj płaskostopia, gdzie spłaszczeniu ulega łuk podłużny stopy. Może być ono wrodzone lub nabyte w wyniku osłabienia mięśni i więzadeł stopy.
• Płaskostopie poprzeczne – charakteryzuje się spłaszczeniem łuku poprzecznego stopy, co prowadzi do poszerzenia przedniej części stopy i odstawania palców na zewnątrz. Często towarzyszy mu halluks.
• Płaskostopie mieszane – łączy cechy płaskostopia podłużnego i poprzecznego, co sprawia, że jest to jeden z trudniejszych do leczenia rodzajów płaskostopia.
• Płaskostopie sztywne – jest to forma płaskostopia, w której deformacja stopy jest stała i nie zmienia się pod wpływem obciążenia. Może być wynikiem urazów, chorób (np. reumatoidalnego zapalenia stawów) lub wad wrodzonych.
• Płaskostopie elastyczne – w tym przypadku łuk stopy jest widoczny, gdy stopa nie jest obciążona, ale spłaszcza się pod wpływem ciężaru ciała. Jest to najczęściej występująca forma płaskostopia u dzieci.

Diagnoza płaskostopia

Diagnoza płaskostopia zazwyczaj rozpoczyna się od dokładnego wywiadu medycznego i badania fizykalnego. Lekarz ortopeda ocenia stopę pod kątem obecności spłaszczenia łuku, zmian w kształcie i funkcjonowaniu stopy. Ważnym elementem diagnozy jest również obserwacja chodu pacjenta oraz ocena, czy występują bóle stóp, kolan, bioder lub pleców, które mogą być związane z płaskostopiem.

Do bardziej szczegółowej oceny deformacji stopy wykorzystuje się badania obrazowe, takie jak:

• Radiografia (RTG) – pozwala na ocenę kształtu kości stopy i stopnia spłaszczenia łuku.
• Podometria – badanie to umożliwia ocenę rozkładu nacisków na stopę podczas stania i chodzenia, co jest pomocne w diagnozowaniu płaskostopia i doborze odpowiedniej terapii.
• Badanie USG – może być wykorzystane do oceny stanu mięśni, ścięgien i więzadeł stopy.

W niektórych przypadkach konieczne może być również wykonanie badań funkcjonalnych, takich jak analiza chodu, która pozwala na szczegółową ocenę mechaniki chodzenia i identyfikację ewentualnych nieprawidłowości.

Metody korekcji płaskostopia

Leczenie płaskostopia zależy od jego rodzaju, stopnia zaawansowania oraz objawów, które towarzyszą pacjentowi. Wśród najczęściej stosowanych metod korekcji znajdują się:

• Ćwiczenia wzmacniające – mają na celu wzmocnienie mięśni stopy i łydki, co może pomóc w utrzymaniu prawidłowego łuku stopy.
• Ortezy i wkładki ortopedyczne – indywidualnie dopasowane wkładki mogą wspierać łuk stopy i rozłożyć naciski w sposób bardziej równomierny, co przyczynia się do zmniejszenia bólu i poprawy komfortu chodzenia.
• Zabiegi fizjoterapeutyczne – takie jak terapia manualna, masaż czy krioterapia, mogą przynieść ulgę w bólu i poprawić funkcjonowanie stopy.
• Intervencje chirurgiczne – w przypadkach zaawansowanego płaskostopia, które nie reaguje na inne metody leczenia, może być konieczna operacja mająca na celu korekcję deformacji stopy.

Wybór odpowiedniej metody korekcji płaskostopia powinien być zawsze poprzedzony dokładną diagnozą i konsultacją z lekarzem ortopedą. Wczesne rozpoznanie i odpowiednio dobrana terapia mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów z płaskostopiem.